آیا مراکز آموزش عالی برای زلزله آماده اند؟ تجربه ارزیابی یک دانشکده

مقدمه: مهم ترین مراکز آموزش عالی کشور در شهر زلزله خیز تهران واقع شده اند و عدم توجه به آمادگی آنها در برابر زلزله می تواند تهدید جدی برای توسعه آموزش عالی کشور باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی آمادگی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در برابر زلزله انجام شده است.   روش کار: در این مطالعه مقطعی که در سال 1388 انجام شد، آمادگی دانشکده بهداشت در چهار بعد اقدامات سازمانی، اقدامات فردی، آسیب پذیری غیرسازه ای و آسیب پذیری سازه ای ارزیابی گردید. سنجش اقدامات سازمانی توسط چک لیست 30 سؤالی با مرور مستندات و انجام مصاحبه با افراد مطلع، و سنجش آمادگی فردی به روش نمونه گیری منظم بر روی 204 عضو هیأت علمی، دانشجو و کارمند انجام شد. شاخص آسیب پذیری برای سه دسته عوامل غیرسازه ای (تأسیساتی، تجهیزاتی و معماری) محاسبه گردید. ارزیابی آسیب پذیری سازه ای نیز به روش تعدیل شده غربالگری بصری سریع انجام گرفت و شاخص میزان خسارت برآورد شد.   یافته ها: آمادگی سازمانی دانشکده برای زلزله 20 از 100 برآورد شد و میانگین آمادگی فردی اعضاء هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان، 0/36 از 100 (انحراف معیار: 0/12، بین 8/7 تا 3/76) تعیین گردید. آسیب پذیری عوامل تأسیساتی 55/65، عوامل تجهیزاتی 80/55 و عوامل معماری 48/53 محاسبه شد. در ساختمان سبز 75/0 < lr < 5/0 به معنای نیاز به مقاوم سازی و در ساختمان های نفیسی و اداری 75/0 lr > به معنای الزام به بازسازی بود.   نتیجه گیری: دانشکده بهداشت در ابعاد آمادگی سازمانی، فردی، سازه ای و غیرسازه ای در برابر زلزله نیازمند ارتقاء جدی است. این مطالعه نمونه ای است که می تواند توجه مسؤولین آموزش عالی کشور را به اهمیت موضوع آمادگی در برابر زلزله و انجام ارزیابی خطر جلب نماید.